ตำนานคนพายเรือแห่งยมโลก และต้นกำเนิด ‘เงินปากผี’

‘แครอน’ เป็นตัวละครในตำนานปกรณัมกรีกโบราณที่หลายๆ คน อาจจะคุ้นเคยกันอยู่บ้าง เขาคือชายแก่ที่มีหน้าที่แจวเรือไปส่งดวงวิญญาณให้กับฮาเดส  ถ้าใครที่ได้ชมภาพยนตร์ชุด ‘เพอร์ซีย์ แจ็กสัน กับ สายฟ้าที่หายไป’ เราจะได้เห็นการเดินทางไปยังนรกของพวกเพอร์ซีย์ และการที่พวกเขาจะไปพบกับฮาเดสได้นั้น พวกเขาจะต้องมีสิ่งแลกเปลี่ยนกับแครอน ตอนแรกโกรเวอร์เพื่อนของเพอร์ซีย์ ได้เสนอเงินดอลลาร์สหรัฐให้แครอน แต่กลับถูกเผาไหม้กลายเป็นธุลี(เสียดาย) เพราะสิ่งแลกเปลี่ยนของเขาไม่ใช่เงินจากโลกคนเป็นแต่เป็นเงินของโลกคนตายที่เรียกกันว่า Charon’s obol (เหรียญแครอน)

Charon’s obol (เหรียญแครอน)

แล้วจะไปหาเงินคนตายได้จากที่ไหนล่ะ? แล้วคนที่ตายไปแล้วล่ะจะไปหาเหรียญแครอนมาจากไหน เคยได้ยิน ‘ตำนานเงินปากผี’ ของไทยกันหรือไม่ ความจริงแล้วมันเป็นตำนานที่ได้รับอิทธิพลมาจากตำนานปกรณัมกรีกนี่เอง ชาวกรีกโบราณมีประเพณีในการใส่เหรียญเอาไว้ในปากของศพคนตายเพื่อเวลาที่คนตายต้องไปยังยมโลก จะได้มีเงินค่าจ้างให้กับแครอนที่จะนำพาดวงวิญญาณไปรับคำพิพากษาส่วนดวงวิญญาณที่ไม่มีญาติหรือคนใส่เงินปากผีเอาไว้ให้ จะต้องล่องลอยอยู่ในห้วงเวลาไปเรื่อยๆ จนกว่าจะบังเอิญพบกับฮาเดสและได้รับคำพิพากษา

ตำนานเงินปากผีของ (ไทย)

เรื่องราวตำนานเงินปากผีของไทยนั้นมีความเชื่อคล้ายๆ กับชาวกรีก ที่จะใส่เงินเอาไว้ในปากของศพเพื่อที่จะได้นำไปใช้ในโลกของคนตาย(โลกคนตายจะมีพารากอนไหมนะ) แต่ไม่ได้ระบุเอาไว้ว่าจะนำเงินไปใช้ทำอะไร

พิธีกรรมเงินปากผีส่วนมากจะเป็นพิธีกรรมของตระกูลผู้มีฐานะดีในสมัยก่อน หลังจากที่เผาศพตามพิธีกรรมทางศาสนาแล้ว เงินปากผีจะถูกฝังลงดินเอาไว้ หรือ ถูกนำไปบูชาเป็นของขลัง แต่ผู้ที่จะนำเงินปากผีไปบูชาได้นั้นจะต้องเป็นผู้ที่มีวิชาอาคมในการป้องกันตัวเองจากดวงวิญญาณเจ้าของเงินปากผีนั้น น้องๆ หนูๆ คนไหนคิดอยากลองของเราแนะนำว่าอย่าเลยดีกว่านะ

ทุกตำนานล้วนมีจุดกำเนิดที่แตกต่างกัน บางตำนานเกิดจากบุคคลหรือกลุ่ม บางเรื่องเป็นเพียงเรื่องเล่าที่ถูกแต่งขึ้นมาและก็ถูกส่งต่อกันมาในนิยามของ ‘ความเชื่อ’ จนแผ่ขยายกลายเป็นพฤติกรรมและกลายเป็นประเพณีสืบต่อกันมา โดยที่ความจริงแล้วประเพณีที่เรายึดถือกันอยู่อาจเป็นสิ่งที่เราคิดไปเองก็ได้ มันขึ้นอยู่กับความเชื่อและวิจารณญาณของแต่ละคน

สุดท้ายอยากขอฝากข้อคิดเกี่ยวกับ ‘ความเชื่อ’ เอาไว้ให้กับผู้อ่านที่น่ารัก

ในบางความเชื่อเราอาจมองว่ามันไม่จริงไม่น่าเชื่อถือ แต่ความเชื่อนั้นอาจเป็นความเชื่ออันแรงกล้าของใครบางคนก็เป็นได้ เรื่อง ‘ความเชื่อ’ เป็นสิ่งหนึ่งที่ไม่ควรยกมาถกเถียงกันว่าความเชื่อของใครดีกว่าหรือจริงไม่จริงมันขึ้นอยู่กับใจของเรา ว่าเราเลือกที่จะเชื่อแบบไหน ถ้ามีคนที่เชื่อไม่เหมือนกับเรา เราก็ไม่ควรไปก้าวก่ายความเชื่อของเขาเพราะมันจะเป็นสิ่งทำให้เกิดความขัดแย้งกันในที่สุด

ขอขอบคุณรูปภาพจาก

เหรียญแครอน : https://coinweek.com/ancient-coins/ancient-charons-obol-coins-dead/

เงินปากผี (ของไทย) : https://www.youtube.com/watch?v=jWB6XmLJwEA