ทดลองอ่าน แฟ้มคดีพิศวงของนักประเมินอัจฉริยะ Q 9 ตอนที่ 3

“ทว่า” โบวิเยเอ่ยต่อ “ถึงทุกท่านสัมผัสด้วยมือไม่ได้ แต่ก็สัมผัสด้วยตาได้ครับ กล่าวคือเราตั้งใจจะเปิดรับเจ้าหน้าที่ชาวญี่ปุ่นจำนวนเล็กน้อยให้มาร่วมงานด้วย เพราะที่นี่คือต่างแดน ลำพังพวกเราดำเนินงานกันเองก็อาจเกิดเหตุติดขัดขึ้นได้ เจ้าหน้าที่ผู้ได้รับเลือกนอกจากจะรับหน้าที่ติดต่อประสานงานแล้วยังมีโอกาสได้ร่วมงานตรวจสอบภาพของ ‘โมนาลิซา’ อีกด้วย แม้ไม่ได้สัมผัสแต่ก็ได้สังเกตว่า ‘โมนาลิซา’ มีความเปลี่ยนแปลงหรือไม่…และที่สำคัญยังเป็นโอกาสดีที่จะได้จับจ้องภาพของแท้ทุกเมื่อครับ”

นักประเมินชาวญี่ปุ่นที่นั่งฟังพากันส่งเสียงฮือฮา

หนึ่งในนั้นยกมือแล้วถามเป็นภาษาฝรั่งเศส “ขออนุญาตครับ ในแบบสอบถามเมื่อหลายวันก่อน ผมออกความเห็นไปว่า ‘โมนาลิซา’ ที่จัดแสดงในลูฟว์น่าจะเป็นของปลอม…”

“ครับ” โบวิเยพยักหน้า “ทุกท่านที่ถูกเชิญมาที่นี่ต่างเคยไปเยือนลูฟว์ในช่วงเวลาหนึ่งและรู้สึกว่า ‘โมนาลิซา’ ไม่ใช่ของจริง ผมขอยกย่องในความกล้าหาญที่กล้าตอบมาแบบนั้นทั้งที่ทำงานเกี่ยวข้องกับการประเมินงานศิลป์ ผมขอเฉลยความจริงให้เฉพาะทุกท่านในที่นี้ทราบ…ความเห็นของทุกท่านถูกต้องแล้ว ‘โมนาลิซา’ ที่เห็นไม่ใช่ของจริงครับ”

เสียงแตกตื่นดังไปทั่ว ริโกะอดตกใจไม่ได้เช่นกัน

‘โมนาลิซา’ เป็นของปลอม ภัณฑารักษ์ยอมรับว่ามันคือของลอกเลียนแบบ เรื่องพรรค์นี้ไม่เคยได้ยินมาก่อนเลย

นักประเมินสูงวัยชาวญี่ปุ่นชูมือขึ้น “อะ เอ่อ…ฉันเขียนในแบบสอบถามว่า ‘ดูไม่น่าจะใช่ของแท้’ โดยที่ตัวเองยังไม่ค่อยมั่นใจเท่าไร แต่ไม่นึกเลยว่าลูฟว์จะเอาของปลอมมาจัดแสดง…”

โบวิเยกระแอมขัด “มันเป็นมาตรการจำเป็นซึ่งได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลฝรั่งเศสเองมาแล้วแม้จะไม่เปิดเผยเป็นทางการก็ตาม ภาพปลอมจะนำมาใช้จัดแสดงเฉพาะช่วงวันหยุดฤดูร้อนที่มีนักท่องเที่ยวเบียดเสียดเข้ามาและกรณีที่มีความเสี่ยงจะถูกโจรกรรมหรือก่อการร้ายเท่านั้นครับ”

“แล้วคนที่วาดภาพปลอมนั้นขึ้นมาคือคนของลูฟว์เหรอ”

“เปล่าครับ ไม่ใช่ฝีมือของคน แต่เราใช้เครื่องพิมพ์ภาพซึ่งประกอบด้วยแขนกลและเทคโนโลยีสแกนภาพสามมิติซึ่งคิดว่าทุกท่านคงเคยได้ยิน มันอ่านรายละเอียดความหนาของสีน้ำมันได้ละเอียดถึงระดับหนึ่งในพันมิลลิเมตรและลงแปรงแบบเดียวกันได้อย่างแม่นยำ แต่ภาพที่ออกมาจะมีจุดสังเกตเด่นชัดคือจะดูเลื่อมและมันเงากว่าเพราะใช้ผ้าใบกับเนื้อสีของยุคปัจจุบัน แต่มันไม่ถือว่าเตะตาเท่าไรเพราะกระจกกันกระสุนซึ่งครอบตัวภาพเอาไว้ก็มีความมันวาวเช่นกัน ที่ลูฟว์ยังขึงเชือกเพื่อเว้นระยะหน้าภาพวาดเอาไว้ด้วย ระยะห่างดังกล่าวช่วยกลบเกลื่อนความแตกต่างจากของแท้ได้ แต่นั่นก็เฉพาะกับสายตานักประเมินทั่วไป”

ริโกะยิ่งฟังยิ่งเสียขวัญจนขนลุกไปทั้งตัว

ที่ผ่านมาตัวเธอเชื่อจริงจังแค่ไหนนะว่าภาพวาดนั่นไม่ใช่ของแท้ บางทีเธออาจแค่ไม่อาจพิจารณามันด้วยสายตาเป็นกลางเพียงเพราะเป็นภาพโด่งดังเกินไปก็ได้

ตัวเธอแค่บังเอิญตอบแบบสอบถามตรงใจทางลูฟว์เท่านั้นเอง แต่ที่จริงแล้วอาจไม่ได้มีสายตานักประเมินอย่างที่บุคลากรในห้องประชุมนี้พึงมี ไม่สิ มันต้องเป็นอย่างนั้นแน่ มือใหม่อย่างเธอไม่มีทางจะมีพรสวรรค์อย่างที่ลูฟว์กำลังมองหาหรอก

เหล่านักประเมินชาวญี่ปุ่นรอบข้างบ้างกลอกตาบ้างก้มงุดด้วยความสับสนไม่แพ้กัน ทว่าหนึ่งในนั้นมีผู้ตั้งข้อสงสัยไปอีกทาง

ชายคนหนึ่งหน้าเครียดยกมือถามโบวิเย “อย่าบอกนะครับว่าจะเอาภาพปลอมมาจัดแสดงที่ญี่ปุ่น ถ้าจะโยนหน้าที่หลอกลวงมวลชนมาให้ล่ะก็ ผมคงให้ความร่วมมือด้วยไม่ได้”

“เปล่าเลยครับ” โบวิเยส่ายศีรษะขึงขัง “กิจกรรมในครั้งนี้ถือเป็นโอกาสสำคัญในการสานความสัมพันธ์ระหว่างประเทศพันธมิตรให้แน่นแฟ้น ดังนั้นทางเราไม่มีความคิดจะทำอะไรเสียมารยาทแบบนั้นหรอกครับ แต่อย่าลืมว่าภาพวาดระดับประวัติศาสตร์นี้ไม่ได้ห่างจากลูฟว์มาเป็นเวลานาน เราจึงต้องระวังไม่ให้มันถูกโจรกรรมหรือสับเปลี่ยนกับของปลอมเด็ดขาด”

“ทางคุณคาดการณ์ว่าอาจเกิดเหตุแบบนั้นในประเทศของเราเหรอครับ”

“มันเกิดขึ้นได้ในทุกประเทศครับไม่ใช่แค่ญี่ปุ่น อุปกรณ์วาดภาพแบบเดียวกับที่ใช้วาด ‘โมนาลิซา’ ยุคนั้นหาซื้อได้ไม่ยากในราคาหนึ่งหมื่นยูโรจากตลาดนักสะสมแถวเดนมาร์ก สมัยนี้จะสั่งซื้อทางอินเตอร์เน็ตก็ยังได้ จิตรกรที่วาดเลียนแบบ ‘โมนาลิซา’ ได้เหมือนของจริงเปี๊ยบก็มีอยู่ทั่วโลก จ่ายแค่หนึ่งหมื่นยูโรก็พร้อมวาดให้โดยไม่ถามเหตุผลแล้วครับ บวกอีกหนึ่งหมื่นยูโรสำหรับการสร้างร่องรอยผุกร่อนหรือซีดจางเพื่อตบตาผลการตรวจสอบทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้คาร์บอน 14 เป็นต้น รวมแล้วลงทุนเพียงสามหมื่นยูโรหรือประมาณสามล้านสามแสนเยนก็สร้างภาพปลอมที่ตบตาสายตาผู้เชี่ยวชาญได้ในระดับหนึ่งแล้ว แน่นอนว่าการตรวจสอบตามขั้นตอนเต็มรูปแบบของพวกเรานั้นจับภาพปลอมได้ แต่มันไม่ใช่จะตรวจสอบได้ทันทีที่สงสัยว่าภาพถูกสับเปลี่ยนครับ”